Τα τελευταία χρόνια η ζωή των μελών της ελληνικής κοινωνίας έχει αλλάξει ριζικά. Όλους μας διακατέχει ένα διαρκές άγχος για επαγγελματική επιτυχία με σκοπό την οικονομική ευμάρεια. Από τα πρώτα σχολικά χρόνια ο κανόνας που εφαρμόζει το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι να πρωτεύσουμε στις σπουδές μας όχι για να γίνουμε πληρέστεροι πνευματικά άνθρωποι άλλα πληρέστεροι οικονομικά.
Ωστόσο για τον νεοέλληνα η οικονομική εξέλιξη γίνεται το διαβατήριο για κάτι ακόμα πιο σπουδαίο. Αυτό είναι η δύναμη και η αποδοχή που αποκτά μέσα στις δομές της ελληνικής κοινωνίας. Απόρροια αυτού του γεγονότος είναι να κινδυνεύει άμεσα η συνοχή της με τη δημιουργία αντίθετων στρωμάτων, των «επιφανών» με την οικονομική και κοινωνική καταξίωση και όλων των υπολοίπων που δεν κατέχουν αυτές τις σύγχρονες «αρετές».
Αυτό το δεδομένο πρέπει να μας προβληματίσει περισσότερο γιατί στην σημερινή εποχή, ακόμα και στην Ευρώπη που θεωρείται η κοιτίδα του κοινωνικού κράτους πρόνοιας, παρατηρούμε το φαινόμενο να αλλοιώνεται και να μετατρέπεται σε σκληρά νεοφιλελεύθερο. Έτσι η πολιτική της ελεύθερης οικονομίας που ο στόχος της είναι πάντα το κέρδος, εφαρμόζεται από την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών με συνέπεια να συμπιέζει και να συρρικνώνει τις παροχές που κάθε σωστά δομημένη πολιτεία πρέπει να προσφέρει στους πολίτες της. Το πρόβλημα μεγαλοποιείται όταν μέσα σε αυτές εντάσσεται η Υγεία που είναι από τους κύριους πυλώνες στήριξης μιας ισότιμης κοινωνίας.
Μελετώντας το παρελθόν ανακαλύπτουμε ότι στην προσφορά της ιατρικής μέριμνας, σπουδαίο ρόλο διαδραματίζει το τρίπτυχο χρήμα – εξουσία – δύναμη. Επίσης δεν είναι πολύ μακρινή η περίοδος που όσοι έχουν την ευχέρεια να πληρώσουν ή κατέχουν κάποια θέση εξουσίας μπορούν να έχουν πρόσβαση σε κάθε επιστημονικά τεκμηριωμένη μέθοδο περίθαλψης.
Στην σύγχρονη εκδοχή αυτό εμφανίζεται με την μορφή των ταχύτερα παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών, των διακεκριμένων ιατρών, της αρτιότερης υποδομής και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις της ευνοϊκότερης εξέλιξης μιας ασθένειας. Η εικόνα όμως της δημόσιας νοσοκομειακής φροντίδας με την πολύωρη αναμονή σε ουρές για την ολοκλήρωση μιας εξέτασης ή μιας διάγνωσης, τα ράντζα, την έλλειψη ιατροφαρμακευτικής, τεχνολογικής, ξενοδοχειακής υποδομής, την ανύπαρκτη πληροφόρηση και συνοψίζοντας κάθε άλλη στέρηση μέσων και γνώσης είναι σίγουρο ότι δεν βοηθά ποτέ κανέναν. Το μόνο που καταφέρνει είναι να διευρύνει το κοινωνικό χάσμα αφού ένα από τα μέγιστα αγαθά όπως η Υγεία, προσφέρεται στον καθένα με βάση τις προϋποθέσεις που ρυθμίζονται από το χρήμα και την εξουσία.
Ύστερα από πολλά χρόνια απραξίας η ελληνική πολιτεία αποφασίζει να ασχοληθεί με έναν τομέα της παρεμβατικής ιατρικής που άλλες χώρες του έχουν δώσει πρωτεύοντα ρόλο εδώ και μια 25ετία και αυτός είναι η μεταμόσχευση ιστών και οργάνων ανθρώπινης προέλευσης. Η μεταμόσχευση οργάνων δεν είναι μόνο ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στην ιστορία της ιατρικής αλλά κυρίως είναι ένα δώρο ζωής για χιλιάδες ανθρώπους ανά την υφήλιο. Ακόμα και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι έχουν κατανοήσει την μεγάλη σημασία της και αναφορές που παραπέμπουν στις μεταμοσχεύσεις συναντά κανείς στη μυθολογία ακόμη και στα βιβλικά κείμενα.
Εντούτοις αναλύοντας τη μεταμόσχευση ανακαλύπτεις ότι είναι μια αυστηρά ιεραρχημένη διαδικασία που δεν μπορείς να παρεκκλίνεις ώστε να πετύχεις το επιθυμητό αποτέλεσμα, να σώσεις μια ανθρώπινη ζωή. Το πρώτο στάδιο είναι η εξεύρεση του μοσχεύματος και η επιλογή του λήπτη, ακολουθεί το ιατρικό μέρος που είναι η τοποθέτηση του στον ασθενή από εξειδικευμένους γιατρούς σε κατάλληλα οργανωμένο μεταμοσχευτικό κέντρο και τέλος η διαχείριση του με την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή για να ζήσει όσο το δυνατό περισσότερα χρόνια. Η εύρεση μοσχεύματος παρόλο που είναι η βάση όλης αυτής της πολύπλοκης προσπάθειας και κύριος μοχλός προόδου της, είναι και το πιο δύσκολο τμήμα της λόγω της σπανιότητας των μοσχευμάτων παγκοσμίως. Μολαταύτα στηρίζεται στη μεγαλύτερη πράξη αγάπης, ανιδιοτέλειας και αλτρουισμού, τη δωρεά οργάνων και ιστών. Μια ενέργεια που ξεπερνάει τα ανθρώπινα συναισθήματα αφού μέσα από το θάνατο κάποιου συνανθρώπου μας, ξαναδίνεται το δικαίωμα σε κάποιον άλλον μελλοντικά καταδικασμένο να συνεχίζει να αναπνέει, να αισθάνεται, να ζει.
Η δωρεά οργάνων απαιτεί κατ’ αρχήν ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, ώριμο προβληματισμό και συναίνεση. Πως όμως η τωρινή διαμόρφωση της κοινωνίας μας με τις καινούργιες προτεραιότητες μπορεί να ξεπεράσει τις ανισότητες της ώστε να στηρίξει μια τόσο μεγάλη ιδέα; Παρατηρώντας όλες τις κοινωνικές αποχρώσεις δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικό ότι αντιμετωπίζουν αυτό το τόσο σοβαρό ζήτημα με τον ίδιο σκεπτικισμό.
Το «ανώτερο» κομμάτι πρεσβεύει ότι οποιοδήποτε εμπόδιο συναντήσει θα το ξεπεράσει λόγω της ισχύς που πηγάζει μέσα από την οικονομική και κοινωνική του ευρωστία, όπως άλλωστε αναφερθήκαμε και παραπάνω. Ο ειδικευμένος γιατρός, το εξειδικευμένο νοσοκομείο, η σωστή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είτε στην πατρίδα ή σε κάποια άλλη χώρα του εξωτερικού μπορεί να αντληθεί μέσω αυτής της δύναμης. Αυτή η υπεροχή που αισθάνονται έχει σαν συνέπεια να μένουν μακρινοί παρατηρητές στα μηνύματα της δωρεάς οργάνων. Αυτή η απάθεια γκρεμίζεται μόνο όταν ένας από αυτούς η κάποιος συγγενής τους περάσει το μαρτύριο της αναμονής κάποιου μοσχεύματος.
Το υπόλοιπο μέρος βρίσκεται σε δυσχερέστερη θέση. Δεν έχει δυνατότητα επιλογής και σχεδόν όλες οι ελπίδες του στηρίζονται στις διευκολύνσεις που προσφέρει η πολιτική πρόνοιας που εφαρμόζει η εκάστοτε πολιτεία και σε πολύ μικρότερο βαθμό σε βοήθειες συγγενών και φίλων. Στις μέρες μας όμως που οι παροχές περιορίζονται λόγω της εμπορευματοποίησης της Υγείας που τρέχει με γοργούς ρυθμούς, η αγωνία τους για το πώς θα αντεπεξέλθουν σ’ αυτές τις συνθήκες μεγεθύνεται. Επίσης θέματα όπως η δωρεά οργάνων αντιμετωπίζονται με αρκετή δυσπιστία αφού η αντίληψη που κυριαρχεί είναι ότι όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται. Άρα πως είναι δυνατόν να λειτουργήσει ορθά μια διαδικασία που στηρίζεται στην προσφορά, την ισότητα, την δικαιοσύνη.
Το αρνητικό κλίμα ενισχύεται από την παραπληροφόρηση και από διάφορες θρησκευτικές, ηθικές και κοινωνικές αδικοκρισίες που τις συναντάμε σε όλες τις ταξικές διαβαθμίσεις.
Το βάρος για να αλλάξει αυτή η άσχημη κατάσταση πέφτει στις πλάτες της πολιτείας χωρίς βέβαια να χρειαστεί να μεταβάλλει τις κοινωνικές ταξινομήσεις και αντιλήψεις αφού είναι ριζωμένες εδώ και αρκετές δεκαετίες. Το πρώτο βήμα είναι να καταπολεμηθεί η άγνοια, η αμάθεια και η προκατάληψη ώστε με σωστή διαφώτιση από ειδικούς να γνωρίσει ο κόσμος τι είναι δωρεά οργάνων, τις λειτουργίες της, τους όρους της, και τα αποτελέσματα της. Επίσης πρέπει να ενισχυθεί και το ιατρικό μέρος βοηθώντας με κάθε τρόπο τους γιατρούς και εξοπλίζοντας κατάλληλα τα νοσοκομεία για να γίνονται όσο το δυνατόν περισσότερες πετυχημένες επεμβάσεις με επακόλουθο τα αποτελέσματα τους που θα συμβιώνουν ανάμεσα μας, να είναι ορατά και στους πιο δύσπιστους.
Η αλήθεια είναι ότι αν κατανοήσουμε τα νοήματα της δωρεάς οργάνων θα εντοπίσουμε ότι είναι από τις ελάχιστες διαδικασίες που ξεπερνά κάθε μορφή ανισότητας είτε αυτή είναι κοινωνική, οικονομική, πνευματική ή θρησκευτική. Δεν νομίζω ότι κάποιος πλούσιος θα αρνηθεί ένα μόσχευμα που θα προέρχεται από ένα φτωχό, ένας χριστιανός από ένα μουσουλμάνο ή ένας καθηγητής πανεπιστημίου από ένα αμόρφωτο εργάτη. Οδηγούμαστε λοιπόν σε μια και μόνη αλήθεια ότι η πίστη και η αγάπη του ανθρώπου προς το συνάνθρωπο δεν είναι μόνο ζωή αλλά μπορεί να αναγεννήσει και μια νέα ζωή. Σαν κοινωνία λοιπόν πρέπει να υποκλιθούμε σε αυτή τη μεγάλη ιδέα και να ενστερνιστούμε αυτό που τραγούδησε και ο Μάνος Χατζηδάκης «ήρθαν καιροί να την πιστέψουμε βαθιά.»
No comments:
Post a Comment